Günlüğüm - 21

Selim İleri ile Sözünü Sakınmadan



Geçen hafta yaz rehavetinden kendimizi sıyırıp İstanbul Modern'in bahçesine attık kendimizi. On dakika gecikmeyle de olsa Selim İleri'nin keyifli sohbetine katılma fırsatı bulduk. Videoyu izlemek isterseniz adresi budur:
Benim akıl defterime yazdıklarımı merak ederseniz işte notlarım:
  • Yirminci yüzyılın sonlarından beri türler arasındaki keskin ayırımların ortadan kalktığını düşünüyor. Yazar yazılması gerektiğini düşündüğü şeyi yazar biçim sonradan gelir, bu bazen roman olur bazen öykü bazen başka bir şey...
  • Eleştirmenlerin kendilerinden kurtularak (bu noktada Selim İleri yazarla eleştirmen arasında ilişkiye atıfta bulundu: arkadaşlık, küskünlük, kızgınlık gibi duygusal sebeplerin eleştirmenin o yazarın eserine bakışını etkilememesi gerektiğini söyledi.) esere nesnel yaklaşabilmelerini istiyor (benim notum; kim istemez ki :)
  • Selim İleri üzerinde çalıştığı metni kurgularken ilk beslendiği kaynağın kendisi oluğunu, çalışma ilerledikçe edebiyattan beslenmeye devam ettiğini söylüyor. (Bu noktada kendi izlenimimi belirtmek istiyorum: Genelde okuduğum ve izlediğim bütün yazar söyleşilerinde aynı şeyi duyuyorum.)
  • Bugün insanın kendisini deştiği otobiyografik anlatımlar öne çıkıyor. Selim İleri bu durumun sebebi olarak klasik kurgunun 19. yüzyıl Rus edebiyatıyla zirveye çıkması ve tamamlanmasını görüyor. O metinlerle yarışmanın artık mümkün olmadığını düşünüyor.
  • Semih Gümüş'ün Selim İleri hakkındaki bir saptamasını da belirtmeden geçmek istemiyorum. Selim İleri'yi sevenlere göre o, edebiyatımızın hiç birşeyini reddetmeden seven ve üzerine düşünüp yazan bir yazar. (Kesinlikle doğru bir saptama olduğunu kendi adıma söyleyebilirim.)
  • "Bir yol açma gayreti verip de o yolda can vermiş insanlar beni ilgilendirdiler. Güncel hayatı yazmaktan vazgeçip edebiyatın içinden hikayeler yazmaya karar verdim."
  • Türkçe çok geniş kullanımı olan bir dil. Dile karşı ilgisizlik o kadar fazla ki o sebeple az kelimeyle konuşuyoruz. Dil asla siyasi bir gösterge olmamalı Yeni kelimeleri de eski kelimeleri de severek kullanıyorum, diyor Selim İleri.
  • Ne yazık ki ilk kitaplarında kendisi de sözcük sansürü uyguladığını itiraf ediyor.
Benim söyleşide aldığım notlar burada bitiyor ama nasıl senaryo yazmaya başladığı, keyifli sinema hikayesini, edebiyat ödülleriyle ilgili görüşlerini öğrenmek için verdiği adrese gidin derim.


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Okumak ya da Okumamak: "Kayıp Zamanın İzinde"

Resim
2019 yılı bahar aylarında Gergedan Atölye'de son toplantılarımızı yaparken bir Proust dalgası dolaşmıştı odanın içinde. Dalgayı başlatan atölyemizin müdavimlerinden Canan Hanım'dı. Okur muyuz, okumaz mıyız diye düşünürken o dalgaya kapılıp "Evet," demiş buldum kendimi. O yaz Proust okumakla geçti. Benim için Proust okumak sadece Kayıp Zamanın İzinde 'yi okumakla biten bir iş değil. Anlatmak üzere okuduğum her kitabın ve yazarın çevresinde onlarca kez dönüp iç içe geçen bir sürü okuma çemberi çizdiğimi söylersem abartmış olmam. Başta Mehmet Rifat'ın yazdıkları olmak üzere o büyük romana geçmeden o kadar çok şey okudum ki neredeyse kitabın hangi cildinde ne var, nasıl anlatıyor, metnin içinde nelerle karşılaşacağım, hepsini biliyordum. Oysa romanı okumaya başladığımda pek de düşündüğüm gibi olmadı. Anladım ki yazarın sunduğu evren benim düşündüğümden çok daha katmanlıydı. 2019 Ekim'inde Gergedan Kitabevi'nin arka odasında yirmi kişilik bir yolculuktu  Ka...
Devamı

Cenk Hikayeleri - Murathan Mungan

Resim
Cenk Hikâyeleri’ni ilk kez 1986 yılında Remzi Kitabevi yayınlamış. Elimdeki 2010 yılında Metis’ten çıkan on ikinci basım. Kapak resmi Fatma Tülin Öztürk tarafından bu eser için özel olarak yapılmış. Ne yazık ki öyküye hak ettiği değeri vermeyen okurlarımızın yirmi dört yılda da olsa bir öykü kitabını on ikinci basıma taşımış olmaları ne mutlu. İçinde altı öykü barındıran bu kitaptaki her hikâye iki kahramanın birbirleriyle mücadelesini ve bir yandan da kahramanların kendileriyle hesaplaşmalarını anlatıyor. Her kahraman diğerine ayna tutuyor. Murathan Mungan’ın sade ama incelikle işlediği dili, yeni ve eski kelimeleri ustalıkla kullanması, gereksiz diyaloglardan kaçması her öykünün tadına tat katıyor. Bir kitabı okurken onun içine girebilmek, o anı yaşayabilmek önemlidir. Mungan’ın öykülerinde çizdiği atmosfer öyle güçlü ki, yağmurdan sonra topraktan çıkıp burnunuza dolan buğuyu sayfaların arasında hissedebiliyorsunuz. İlk öykü, Şahmeran’ın Bacakları… Elbette bir Şahmeran ö...
Devamı

Bir Ölünün Defteri - Halid Ziya Uşaklıgil

Resim
KARA KAPLI DEFTERİN KARA YAZILARI Bir Ölünün Defteri ’ni tutuyorum elimde, içim ürperiyor. Ne bulacağım içinde dersiniz?  Yarım kalan hayaller ve yaşanamamış bir hayat mı, saadet ve umut dolu yazılar mı? Elbette ikincisini yeğlerim ama yazar Halit Ziya olunca birincinin cevabını bulacağınız su götürmez. Servet-i Fünun yazarları gibi o da melankoli ve dram sever çünkü. Hatta acı var mı acı repliğiyle sorarsanız, size evet der. Bir Ölünün Defteri ,  Osman Vecdi adlı kahramanın günlüğüdür. Vecdi günlüğünde, halasının kızı Nigar’a olan aşkını anlatır. Çocukluk yıllarından başlayarak ele aldığı anılarını, Nigar ve arkadaşı Hüsam ile tanışıklıklarını ve onlara karşı hissettiklerini kaleme alır. Eser bu şekliyle Genç Werther’in Acıları’ nı hatırlatıyor sanki. İkisi de günlük biçiminde yazılmış ve sevdiğine kavuşamamış melankolik kişilikleri ele alıyor. Werther’in dramla biten aşk hikâyesine benzer biçimde noktalanıyor Vecdi’nin hayatı. Vecdi’nin günlüğünü Hüsam tanıtır bizlere. H...
Devamı